Konsultacje społeczne umożliwiają pozyskiwanie opinii, stanowisk czy sugestii od instytucji i osób, których skutki planowanych przez władze działań mogą w mniejszym lub większym stopniu dotyczyć.
Podczas konsultacji przedstawiciele władz mogą prezentować mieszkańcom swoje zamierzenia dotyczące np. zmian w przepisach, nowych inwestycji czy innych projektów wpływających na codzienne życie społeczności. W ten sposób uzyskują opinie, wysłuchują propozycji, a także informują o podjętych decyzjach. Proces ten nie ogranicza się jednak do oceny gotowych pomysłów – może obejmować wspólne opracowywanie propozycji rozwiązań czy analizowanie potrzeb w obszarach, które wymagają interwencji. Ważne jest poznanie różnych perspektyw i potrzeb uczestników życia społecznego oraz praca nad konkretnymi działaniami, które mogą je zaspokoić.
Podstawowym celem konsultacji powinno być znalezienie takich rozwiązań, które pozwolą władzom podejmować decyzje najlepiej realizujące zasadę dobra wspólnego dla lokalnej społeczności.